Przepisy regulujące montaż instalacji gazowych w samochodach
Aktualnie montaż instalacji gazowych regulują następujące przepisy prawa:
1. USTAWA Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 (Dz. U. Nr 98, poz. 602)
2. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 1 kwietnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. (Dz. U. Nr 44, poz. 432)
3. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 7 września 1999 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów przy tym stosowanych. (Dz. U. Nr 81, poz. 917)
4. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 7 października 1999 r. w sprawie homologacji pojazdów. (Dz. U. Nr 91, poz. 1039)
5. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 14 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych czynności organów związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach
Przepisy te najprościej podzielić na grupy:
1. Przepisy mówiące o tym jak powinna być zamontowana instalacja
2. Sposób zainstalowania i przez kogo może być zainstalowana.
3. Jak kontroluje się instalacje zamontowane w samochodzie i na podstawie czego dopuszcza się taki samochód do ruchu
Już w roku 1997 w ustawie Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602) czytamy:
Art. 68.
1. Producent lub importer nowego typu pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, motoroweru, tramwaju lub przyczepy oraz przedmiotów ich wyposażenia lub części jest obowiązany uzyskać na nie świadectwo homologacji typu, wydane przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.
2. Za producenta, o którym mowa w ust. 1, uważa się również podmiot dokonujący montażu lub zabudowy pojazdów.
3. Przepis ust. 1 dotyczy również instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem oraz sposobu jej montażu przez różne podmioty.
4. Świadectwo homologacji wydaje się na podstawie wyników badań homologacyjnych polegających na sprawdzeniu, czy dany typ pojazdu, przedmiot jego wyposażenia lub część odpowiadają warunkom określonym w:
1) przepisach art. 66,
2) regulaminach stanowiących załączniki do Porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych warunków homologacji i wzajemnego uznawania homologacji wyposażenia i części pojazdów samochodowych, sporządzonego w Genewie dnia 20 marca 1958 r. (Dz. U. z 1979 r. Nr 16, poz. 98), przyjętych do stosowania przez Rzeczpospolitą Polską wraz ze zmianami obowiązującymi od daty wejścia ich w życie,
3) polskich normach przyjętych do obowiązkowego stosowania.
Pojawia się wtedy po raz pierwszy określenie podmiotu – czyli zakładu montującego instalacje do zasilania samochodów gazem. Ustawodawca określił , że mają odbyć się badania homologacyjne oraz, że Ministerstwo Transportu w drodze rozporządzenia określi sposób przeprowadzania badań.
Art. 68. …
13. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb wydawania lub cofania świadectw homologacji, zakres i sposób przeprowadzania badań homologacyjnych, kontroli zgodności produkcji lub montażu z warunkami homologacji, wzory dokumentów związanych z homologacją oraz jednostki upoważnione do przeprowadzania badań homologacyjnych, kontroli zgodności produkcji lub montażu z warunkami homologacji.
14. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób przeprowadzania badań co do zgodności pojazdów z warunkami technicznymi, o których mowa w ust. 12, wzory dokumentów związanych z tymi badaniami oraz jednostki upoważnione do przeprowadzania tych badań.
W Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 7 października 1999 r. w sprawie homologacji pojazdów. (Dz. U. Nr 91, poz. 1039) czytamy:
1. § 1. Rozporządzenie określa warunki i tryb wydawania lub cofania świadectw homologacji typu pojazdu, zakres i sposób przeprowadzania badań homologacyjnych, kontroli zgodności produkcji lub montażu z warunkami homologacji, wzory dokumentów związanych z homologacją oraz jednostki upoważnione do przeprowadzania badań homologacyjnych i kontroli zgodności produkcji lub montażu z warunkami homologacji.
2. § 2. 1. Rozporządzenie dotyczy homologacji typu następujących pojazdów:
1.pojazdu samochodowego,
2. ciągnika rolniczego,
3. motoroweru,
4. trolejbusu,
5. przyczepy,
6.tramwaju,
7. wykonanych w jednym lub wielu etapach, oraz wyposażenia i części przeznaczonych do stosowania w tych pojazdach.
3. 2. Przepis ust. 1 dotyczy również instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem oraz sposobu jej montażu przez różne podmioty.
Czyli określono jakby dwa tory w trakcie homologacji, gdzie w trakcie badań w dziale homologacji Instytutu Transportu samochodowego w Warszawie badać powinno się poprawność zamontowania instalacji , właściwą emisje oraz zgodność kompletacji – wyposażenia przeznaczonego do zabudowy instalacji przez podmiot występujący o homologacje. Podczas badań zatwierdzono możliwość stosowania określonych kompletacji do określonych typów pojazdów klasyfikując je także pod względem sposobu zasilania (gaźnik, wtrysk, wtrysk i katalizator).
W wyniku badań naszego zgłoszenia zostały zaaprobowane instalacje następujących producentów: LANDI, Landi Renzo, LOVATO, BRC w następujących kompletacjach na sposób zasilania:
Samochody gaźnikowe
Instalacja podciśnieniowa lub elektroniczna z zastosowaniem reduktora, zaworów gazowego i benzynowego miksera określonego dla danego typu pojazdu (w przypadku samochodów produkcji zagranicznej określonego w katalogach mikserów wydawanych przez zaaprobowanych producentów) z wykorzystaniem przełączników wyboru paliwa elektronicznych i elektrycznych (tylko do instalacji podciśnieniowych)
Samochody z wtryskiem paliwa
Instalacje z reduktorem elektronicznym z zastosowaniem zatrzymania wtrysku poprzez odcięcie elektryczne lub elektroniczne wtryskiwaczy, stosując się przy tym ściśle do zaleceń określonych w schematach elektrycznych producentów instalacji zwłaszcza co do odcinania działania wtrysku z wykorzystaniem emulatora wtrysku, oraz w zależności od modelu auta odpowiednich emulatorów elektronicznych. Za konieczne zwłaszcza we wtryskach wielopunktowych uznano także stosowanie mechanicznych zabezpieczeń przeciwstrzałowych.
Samochody z wtryskiem paliwa i katalizatorem (zarejestrowane w Polsce po 30 czerwca 1995)
Instalacje o podobnej kompletacji jak dla samochodów z wtryskiem, ale także koniecznie wyposażonych w układ sterujący z wykorzystaniem sygnałów z sondy lambda i tak odpowiednio dla instalacji:
1. LOVATO Lov Eco, Lov Eco 2, Lov U 2 i wyższe,
2. LANDI LES 98, 98 A, 99 i wyższe
3. Landi Renzo LCS A1, LCS A2 i wyższe
Drugi element badań to sprawdzenie procedur jakościowych i posiadanego wyposażenia w celu zapewnienia podczas montażu zgodności produkcji. W tych badaniach sprawdzano:
Zakres wykształcenia osób zajmujących się montażem instalacji w tym także szkolenia naszych mechaników za granicą, procedury jakościowe podczas montażu instalacji, procedury kontroli jakości, technologie montażu instalacji w rozbiciu na typy pojazdów, proces kontroli efektów zainstalowania instalacji (także kontrolując dostępne wyposażenie w zakładzie), stosowaną dokumentacje kontroli jakości, dokumentacje w zakresie systemów edukacyjnych i szkolenia montażystów.
W wyniku pozytywnych badań przeprowadzonych przez Instytut Transportu Samochodowego Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wydał Homologację sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazowego nr PL*0007*00/G dopuszczając w niej także, aby montaż w imieniu firmy LTA Polonia dokonywany był w sieci zakładów autoryzowanych, które zobowiążą się do przestrzegania wszystkich postanowień zgłoszonych do homologacji i ponosić będą prawną odpowiedzialność za proces montaży zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie homologacji pojazdów. (Dz. U. Nr 91, poz. 1039)
1. § 3 pkt. 9) producent – podmiot, który jest odpowiedzialny za wszystkie aspekty procesu homologacji typu oraz za zapewnianie zgodności produkcji; nie jest przy tym istotne, czy podmiot ten jest bezpośrednio zaangażowany we wszystkie etapy wykonania pojazdu, wyposażenia, części, zespołu lub sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem, które podlegają procesowi homologacji; przepisy dotyczące producenta stosuje się także do jego upoważnionego przedstawiciela,
Aby być upoważnionym przedstawicielem działającym w sieci LTA Polonia należy spełniać surowe wymagania jakościowe oraz posiadać wysokiej jakości wyposażenie kontrolno diagnostyczne.
Zakład ubiegający się o autoryzacje powinien:
1. Przedstawić dokumentacje o wykształceniu pracowników w zakresie technicznym – samochodowym, świadectwa ukończenia szkoleń w zakresie montażu instalacji gazowych do samochodów gaźnikowych i świadectwo ukończenia szkoleń w zakresie montażu instalacji do samochodów z wtryskiem paliwa. jeżeli takich nie posiada powinien przejść szkolenie w tym zakresie w systemie edukacji LTA Polonia zaaprobowanym przez Instytut Transportu Samochodowego.
2. Podpisanie umowy o współpracy z zaakceptowaniem zapisanych w niej warunków
3. Dokonanie wpłaty na wydanie przez ITS opinii na temat zakładu (500 zł)
4. Zapoznać się i zaakceptować procedury zgodności produkcji oraz stosowane w sieci dokumenty potwierdzające jakość wykonania usługi
5. Przedstawić warunki montażu instalacji gazowych; opis zakładu, warunków montażu
6. Złożyć wykaz urządzeń kontrolno diagnostycznych będących na wyposażeniu zakładu mając przy tym na uwadze, że minimalnym wyposażeniem są:
1. Komputer PC z interfejsami do diagnostyki i regulacji instalacji gazowych,
2. Czteroskładnikowy analizator spalin, posiadający aktualny atest ITS i aktualne dokumenty legalizacyjne,
3. Urządzenie do kontroli instalacji gazowej posiadające aktualny atest ITS
Posiadanie analizatora i urządzenia diagnostycznego musi być potwierdzone: fakturami zakupu na których wyszczególniony jako kupujący jest zakład ubiegający się, lub umowami kupna sprzedaży zarejestrowanymi w U.S. (w przypadku umowy musi na niej być wyszczególniony model analizatora i załączone świadectwo aktualnej kalibracji, oraz atest ITS, Umowy Leasingu (strona na której wyszczególniony jest sprzęt oraz strona z podpisami stron umowy a także protokół zdawczo odbiorczy, w przypadku gdy umowa jest z przed dwóch lat załączyć należy także świadectwo ostatniej kalibracji)
Posiadanie analizatora spalin jest konieczne do przeprowadzenia badania emisji spalin zarówno po montażu jak i w trakcie czynności obsługowych w trakcie eksploatacji pojazdu, oraz kontrolowania poprawności działania instalacji po dokonaniu jej napraw. Analizator musi stanowić wyposażenie warsztatu i nie dopuszczalne jest „korzystanie” z analizatora z innego warsztatu a zwłaszcza ze stacji diagnostycznej, która przepisami prawa jest zobowiązana do tego, że nie może świadczyć takich usług i gdyby taki proceder był ujawniony utraciła by ona uprawnienia.
Posiadanie urządzenia do kontroli instalacji gazowej jest konieczne ze względu na to, że mając na uwadze fakt zapisu w Rozporządzeniu w sprawie rejestracji pojazdów, gdzie podczas pierwszej rejestracji pojazdu zasilanego gazem posiadającego homologacje diagnosta odstępuje od badania przewidzianego w zakresie czynności które wykonuje się z użyciem przyrządu do kontroli, tak więc na homologowane zakłady przerzucona jest ta czynność w trakcie kontroli jakości
Powyżej przedstawiona procedura jest minimalną jaką wymaga Instytut Transportu Samochodowego podczas badań homologacyjnych, aby uznać, że zakład spełni warunki zgodności produkcji w trakcie montażu instalacji gazowych. Nie przewiduje się przy tym odstępstw od tej procedury. Żaden z posiadaczy homologacji, który nie chce być narażony na jej utratę nie może postawić mniejszych wymagań, a jeżeli z taką sytuacją spotkacie się Państwo żądajcie warunków współpracy i wyposażenia na piśmie. Istnieje bowiem wtedy przypuszczenie, że nie dopełni on obowiązku zgłoszenia Waszej firmy do Instytutu Transportu Samochodowego i w związku z innymi przepisami prawa narazi tylko Wasz zakład na karę w wysokości 100 % otrzymanych za usługę pieniędzy, sam przy tym pozostaje bezkarnym ponieważ w świetle prawa stroną jest podmiot faktycznie dokonujący montażu instalacji a nie ten kto ją do podmiotu dostarczył.
2. Stan prawny Stawki podatku akcyzowego na gaz LPG określają: ustawa z dnia 8 stycznia 1993 roku o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1999 roku.
Ustawa określa maksymalne stawki akcyzy na gaz krajowy (25%) i importowany (40%). Minister Finansów w drodze rozporządzenia ustalił niższe stawki i wprowadził akcyzę w wysokości 130 zł za 1000 litrów. Z dniem 1 września 2000 r. zmieniony został sposób naliczania akcyzy ze względu na dostosowanie naszych norm prawnych do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej. Obecnie akcyza na gaz wynosi 230 zł za 1000 kg. Po przeliczeniu litrów na kilogramy obciążenie akcyzą pozostaje na tym samym poziomie.
Planowane w ciągu najbliższych lat ujednolicenie polskiego prawa z prawem unijnym w zakresie podatku akcyzowego na paliwa płynne oznacza dostosowanie poziomu akcyzy na LPG do obowiązujących tam standardów.
Dyskusyjna jest jednak kwestia przyszłej wysokości akcyzy na ten gaz. Obecnie wysokość akcyzy na gaz LPG w naszym kraju jest niższa od minimum określonego w dyrektywach Unii Europejskiej. Aktualna stawka – 230zł/1000 kg odpowiada ok. 60 EUR/1000 kg, natomiast minimum w Unii Europejskiej wynosi 100 EUR/1000 kg, czyli ok. 385 zł.
Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 września 2000 r. zmieniono taryfę celną, wskutek czego import paliw płynnych pochodzących z krajów, z którymi Polska ma podpisane umowy o wolnym handlu obciążony jest stawką zerową. 20 września br. Rząd podjął decyzję o bezterminowym zawieszeniu ceł na paliwa płynne ze wszystkich kierunków. Planowane podwyżki akcyzy na paliwa (w tym LPG) pośrednio wynikają również z projektu ustawy budżetowej na 2001 rok, zgodnie z którym (wpłynął do Sejmu 16 listopada br.) maksymalne stawki akcyzy na paliwo LPG wyniosą odpowiednio: na gaz krajowy – 35% i na gaz importowany – 55%.
Z ostatnich wypowiedzi Ministra Finansów Jarosława Bauca wynika jednak, że resort nie planuje dużego, skokowego wzrostu akcyzy na paliwa gazowe w przyszłym roku. Podczas konferencji prasowej dotyczącej projektu ustawy budżetowej na rok 2001, która odbyła się 16 listopada 2000 r. w Ministerstwie Finansów, Minister Finansów Jarosław Bauc powiedział: – Jeszcze raz rozwiewam te wszelkie wątpliwości, że mimo umieszczenia w ustawie tego górnego pułapu akcyzy na gaz napędowy, jego cena nie wzrośnie z tego tytułu.”